ದೇಶದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ದೊಡ್ಡದಾದ ಕ್ರಿಪ್ಟೋ ಕರೆನ್ಸಿ ಮೋಸದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸಿಬಿಐ ಮಂಗಳವಾರ ಬೆಂಗಳೂರು, ದೆಹಲಿ, ಪುಣೆ, ಚಂಡೀಗಢ, ನಾಂದೇಡ್, ಮತ್ತು ಕೊಲ್ಲಾಪುರ ಸೇರಿದಂತೆ 60 ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಏಕಕಾಲಿಕ್ಕೆ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದೆ. ₹6,600 ಕೋಟಿ ಮೌಲ್ಯದ “ಗೇನ್ ಬಿಟ್‌ಕಾಯಿನ್” ಹಗರಣದ ತನಿಖೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳು, ಕ್ರಿಪ್ಟೋ ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ಗಳು, ಮತ್ತು ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.
ಹಗರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ: 2015 ರಿಂದ 2017 ರವರೆಗಿನ ಮೋಸದ ಸರಪಳಿ
2015ರಲ್ಲಿ ಅಮಿತ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್ (ನಿಧನ) ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದರ ಅಜಯ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್”www.gainbitcoin.com” ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಮೂಲಕ ಬಿಟ್‌ಕಾಯಿನ್ ಹೂಡಿಕೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಮಾಸಿಕ 10% ಲಾಭಾ ನೀಡುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಿ, ಬಿಟ್‌ಕಾಯಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಗೇನ್ ಬಿಟ್‌ಕಾಯಿನ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಮಲ್ಟಿ-ಲೆವೆಲ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ (MLM) ಪಿರಮಿಡ್ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಹೂಡಿಕೆದಾರರನ್ನು ಸೆಳೆದವರಿಗೆ ಕಮಿಷನ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
2017ರಲ್ಲಿ ಮೋಸ ಬಹಿರಂಗ:
ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಲಾಭಾ ನೀಡಿ ನಂಬಿಕೆ ಗಳಿಸಿದ್ದರೂ, 2017ರ ವೇಳೆಗೆ ಕಂಪನಿಯು ನಷ್ಟದಿಂದ ಕುಸಿಯಿತು. ಇದರ ನಂತರ, ಅಮಿತ್ ತಂಡವು ತಮ್ಮದೇ ಆದ “ಗೇನ್ ಕಾಯಿನ್” ಎಂಬ ನಕಲಿ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿ, ಹೂಡಿಕೆದಾರರನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಮೋಸಗೊಳಿಸಿತು. ಹಣವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅಸಮರ್ಥರಾದ ಸಾವಿರಾರು ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಪೊಲೀಸ್ ದೂರುಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದರು.
ಸಿಬಿಐಯ ಬೃಹತ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ:
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ನಿರ್ದೇಶನದಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಬಿಐ ಈ ಹಗರಣವನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಮಂಗಳವಾರ ನಡೆದ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ, ಆರೋಪಿಗಳ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಧನಗಳು, ಫೈನಾನ್ಷಿಯಲ್ ದಾಖಲೆಗಳು, ಮತ್ತು ಕ್ರಿಪ್ಟೋ ಟ್ರಾನ್ಸಾಕ್ಷನ್‌ಗಳ ವಿವರಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ತನಿಖೆ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಮೋಸದ ಜಾಲವು 10,000+ ಹೂಡಿಕೆದಾರರನ್ನು ಬಲಿಗೊಳಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಹಗರಣದ ತಂತ್ರಗಳು:
- MLM ಪಿರಮಿಡ್: ಹೂಡಿಕೆದಾರರನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ಸೆಳೆಯುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ, ಪದರಗಳಲ್ಲಿ ಕಮಿಷನ್ ನೀಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
- ನಕಲಿ ಕ್ರಿಪ್ಟೋ: ಗೇನ್ ಕಾಯಿನ್‌ನ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಕೃತಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿ, ನಂತರ ಅದನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.
- ಲಾಭದ ಮೋಸ: ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಹಣ ನೀಡಿ, ನಂತರ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಹಣವನ್ನು “ಡ್ರೈನ್” ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ಭವಿಷ್ಯದ ಪಾಠ:
ಈ ಪ್ರಕರಣವು ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ನಿಯಮಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದೆ. ಸಿಬಿಐಯ ತನಿಖೆಯು ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಮೋಸಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.
