ಕೋಟಾ: ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಕೋಟಾದ ಐಸಿಐಸಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಶ್ರೀರಾಮ್ ನಗರ ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ 4.58 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಬಹುಕೋಟಿ ವಂಚನೆ ಪ್ರಕರಣ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿದೆ. ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ರಿಲೇಷನ್‌ಶಿಪ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸಾಕ್ಷಿ ಗುಪ್ತಾ ಎಂಬಾಕೆಯನ್ನು ಈ ವಂಚನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಪೊಲೀಸರು ಬಂಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈಕೆ 2020 ಮತ್ತು 2023ರ ನಡುವೆ 41 ಗ್ರಾಹಕರ 110 ಸ್ಥಿರ ಠೇವಣಿ (ಎಫ್‌ಡಿ) ಖಾತೆಗಳಿಂದ ಅಕ್ರಮವಾಗಿ 4.58 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಕದ್ದು ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ್ದಾಳೆ. ಆದರೆ, ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ನಷ್ಟವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ ಕಾರಣ, ಈ ಹಣವನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರ ಖಾತೆಗಳಿಗೆ ಮರಳಿ ಜಮಾ ಮಾಡಲು ಈಕೆ ವಿಫಲಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ.
ಸಾಕ್ಷಿ ಗುಪ್ತಾ ಈ ವಂಚನೆಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಯೋಜಿತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ್ದಾಳೆ. ಗ್ರಾಹಕರ ಖಾತೆಗಳಿಗೆ ಲಿಂಕ್ ಆಗಿದ್ದ ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ಇದರಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ವಹಿವಾಟಿನ ಸಂದೇಶಗಳು ಅಥವಾ ಒಟಿಪಿಗಳು ತಲುಪದಂತೆ ತಡೆಯಲಾಗಿತ್ತು. ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ‘ಯೂಸರ್ ಎಫ್‌ಡಿ’ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಂಡು, ಈಕೆ ಗ್ರಾಹಕರ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಇಲ್ಲದೆ ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಹಣವನ್ನು ಹಿಂಪಡೆದಿದ್ದಾಳೆ. ಈ ಹಣವನ್ನು ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿ, ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಲಾಭ ಗಳಿಸುವ ಆಸೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಆದರೆ, ಈ ಹೂಡಿಕೆಯಿಂದ ಭಾರೀ ನಷ್ಟವಾಗಿದ್ದು, ಗ್ರಾಹಕರ ಹಣವನ್ನು ಮರಳಿ ಜಮಾ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ.
ತನಿಖಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಖಾನ್ ಪ್ರಕಾರ, ಸಾಕ್ಷಿ ಒಬ್ಬಳೇ ಈ ವಂಚನೆಯನ್ನು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಯಾವುದೇ ಅನುಮಾನಕ್ಕೆ ಎಡೆಮಾಡದಂತೆ ನಡೆಸಿದ್ದಾಳೆ. ಈಕೆ ಇನ್‌ಸ್ಟಾ ಕಿಯೋಸ್ಕ್ ಯಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವೇದಿಕೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದಾಳೆ. ಒಬ್ಬ ವಯೋವೃದ್ಧ ಮಹಿಳೆಯ ಖಾತೆಯನ್ನು ‘ಪೂಲ್ ಖಾತೆ’ಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು, 3 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಈ ಖಾತೆಯ ಮೂಲಕ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಪೊಲೀಸರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರಕರಣ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದು ಹೇಗೆ?
2023ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಗ್ರಾಹಕ ತನ್ನ ಸ್ಥಿರ ಠೇವಣಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಿಸಲು ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ ಈ ವಂಚನೆ ಬಯಲಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಗ್ರಾಹಕನ ಎಫ್‌ಡಿ ಕಾಣೆಯಾಗಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಬ್ಯಾಂಕ್, ತಕ್ಷಣವೇ ಆಂತರಿಕ ತನಿಖೆ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಈ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ 110 ಖಾತೆಗಳಿಂದ ಅಕ್ರಮ ವಹಿವಾಟುಗಳು ನಡೆದಿರುವುದು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಫೆಬ್ರವರಿ 18, 2023ರಂದು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ತರುಣ್ ದಾಧೀಚ್ ಉದ್ಯೋಗ ನಗರ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯಲ್ಲಿ ದೂರು ದಾಖಲಿಸಿದರು. ತನಿಖೆಯ ನಂತರ, ಮೇ 31, 2025ರಂದು ಸಾಕ್ಷಿ ಗುಪ್ತಾಳನ್ನು ಆಕೆಯ ಸಹೋದರಿಯ ಮದುವೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸರು ಬಂಧಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಆಕೆ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಬಂಧನದಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ.
ಈ ಘಟನೆಯು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವಲಯದ ಆಂತರಿಕ ಭದ್ರತಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಕುರಿತು ಗಂಭೀರ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿದೆ. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಈ ವಂಚನೆಯು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಾರದಿರುವುದು ಆಂತರಿಕ ಆಡಿಟ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಹಕರ ಖಾತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಂದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಒಟಿಪಿಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಲೋಪದೋಷಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. ಈ ಘಟನೆಯಿಂದಾಗಿ ಗ್ರಾಹಕರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಮೇಲಿನ ವಿಶ್ವಾಸ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅನೇಕರು ತಮ್ಮ ಠೇವಣಿಗಳ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
ಐಸಿಐಸಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಈ ಘಟನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇನ್ನೂ ಅಧಿಕೃತ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಆಂತರಿಕ ಮೂಲಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಈ ವಂಚನೆಯಿಂದ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ತಮ್ಮ ನಷ್ಟವನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸಲು ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಒಬ್ಬ ಗ್ರಾಹಕ, “ಸಾಕ್ಷಿ ಗುಪ್ತಾ 4 ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ವಂಚಿಸಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಕೇಳಿದೆ. ನನ್ನ ಹಣ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಂದಿದ್ದೇನೆ,” ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಗ್ರಾಹಕರ ಆತಂಕ
ಈ ಘಟನೆಯು ಗ್ರಾಹಕರಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಆತಂಕವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ಒಬ್ಬ ಗ್ರಾಹಕ, “ನಾವು ನಮ್ಮ ಹಣವನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಇಡಬೇಕು? ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಇಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ಈಗ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲೂ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಈಗ ನಾವು ಏನು ಮಾಡಬೇಕು?” ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಿಂತ ಸುರಕ್ಷಿತ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಘಟನೆಯು ಆ ನಂಬಿಕೆಗೆ ಧಕ್ಕೆ ತಂದಿದೆ. ಶೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭದ ಆಮಿಷಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗದೆ, ಹಲವರು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರ ಠೇವಣಿಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಈ ಘಟನೆಯು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ಆಂತರಿಕ ಭದ್ರತಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಆತಂಕವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ.