ಭಾರತ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಎಸ್-500 ವಾಯು ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಜಂಟಿ ಉತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಪುನರಾರಂಭಿಸಿವೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು 600 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದವರೆಗೆ ವಾಯು ಗುರಿಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ವೃದ್ಧಿಸಲಿದೆ. ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವು ಭಾರತ-ರಷ್ಯಾ ರಕ್ಷಣಾ ಸಹಕಾರದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದ್ದು, ಜಾಗತಿಕ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಿದೆ.
ಎಸ್-500 ವಾಯು ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ರಷ್ಯಾದ ಎಸ್-400 ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮುಂದುವರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಹೈಪರ್ಸಾನಿಕ್ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳು, ಡ್ರೋನ್ಗಳು, ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಲಿಸ್ಟಿಕ್ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ಗುರಿಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎಸ್-400ಗಿಂತ ವೇಗವಾದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ಸಮಯವನ್ನು (3-4 ಸೆಕೆಂಡುಗಳು) ಒದಗಿಸುವ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಭಾರತದ ಗಡಿ ಭದ್ರತೆಗೆ ಗಣನೀಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಿದೆ. ಭಾರತವು ಈಗಾಗಲೇ ಎಸ್-400 ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದ್ದು, ಎಸ್-500 ಇದಕ್ಕೆ ಮುಂದುವರಿಕೆಯಾಗಿ ರಕ್ಷಣಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಲಿದೆ.
ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವು 2021-2031ರವರೆಗಿನ ಭಾರತ-ರಷ್ಯಾ ರಕ್ಷಣಾ ಸಹಕಾರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಸಂಶೋಧನೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಉತ್ಪಾದನೆ, ಮತ್ತು ಸಶಸ್ತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ರಫ್ತು ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಎಸ್-500 ಜಂಟಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಹಂಚಿಕೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನಾ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲಿದೆ, ಇದು ಭಾರತದ “ಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ” ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯು ಬ್ರಹ್ಮೋಸ್ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಯೋಜನೆಯಂತಹ ಯಶಸ್ವಿ ಸಹಕಾರಕ್ಕೆ ಸಾದೃಶ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಖಾಸಗಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಭಾರತ-ರಷ್ಯಾ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದರೂ, ಜಾಗತಿಕ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ಮತ್ತು ಭೂ-ರಾಜಕೀಯ ಪರಿಗಣನೆಗಳಿಂದ ತಪಾಸಣೆಗೆ ಒಳಗಾಗಬಹುದು. ಭಾರತವು ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದು ಇನ್ನೂ ಅನಿರ್ಧಾರಿತವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಚರ್ಚೆಗಳು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ರಕ್ಷಣಾ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಎಸ್-500 ವಾಯು ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಭಾರತದ ಗಡಿ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬಲಪಡಿಸಲಿದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಹೈಪರ್ಸಾನಿಕ್ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಲಿಸ್ಟಿಕ್ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಈ ಯೋಜನೆಯು, ಯಶಸ್ವಿಯಾದರೆ, ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ತೆರೆಯಲಿದೆ.