ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಅಥವಾ ಟೆಲಿಕಾಂ ಸಂಪರ್ಕ ಇಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲೂ ಡಿಜಿಟಲ್ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆಯನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುವ ‘ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ರುಪಾಯಿ’ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ. ಈ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ಭಾರತವು ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿ (CBDC) ಬಳಸಿದ ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಯುಪಿಐಗೆ ಎದುರಾಗುವ ಸಂಪರ್ಕದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಇದು ಪರಿಹಾರವಾಗಲಿದೆ. ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ರುಪಾಯಿಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆ, ಲಾಭಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷತೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯಿರಿ.
ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ರುಪಾಯಿ: ಇದು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ?
ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ರುಪಾಯಿಯು ಎರಡು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ:
ಟೆಲಿಕಾಂ ಆಧಾರಿತ ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಪೇಮೆಂಟ್: ಕನಿಷ್ಠ ಟೆಲಿಕಾಂ ಸಿಗ್ನಲ್ ಇದ್ದರೆ ಸಾಕು, ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
NFC (ನಿಯರ್ ಫೀಲ್ಡ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್) ಆಧಾರಿತ ಟ್ಯಾಪ್ ಪೇಮೆಂಟ್: ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಅಥವಾ ಟೆಲಿಕಾಂ ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲದೆಯೂ, ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಟ್ಯಾಪ್ ಮಾಡುವುದರ ಮೂಲಕ ತಕ್ಷಣ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಬಹುದು.
ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಡಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿ (P2P) ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಿ (P2M) ಪಾವತಿಗಳು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತವೆ. ಯುಪಿಐಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ, ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನಿಗದಿತ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವ ಆಯ್ಕೆಯೂ ಇದೆ.
ಡಿಜಿಟಲ್ ರುಪಾಯಿ ಎಂದರೇನು?
ಡಿಜಿಟಲ್ ರುಪಾಯಿ ಎನ್ನುವುದು ಆರ್‌ಬಿಐ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿ (CBDC). ಇದು ಭೌತಿಕ ಹಣದ ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪವಾಗಿದ್ದು, ರೂಪಾಯಿಯಂತೆಯೇ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಒದಗಿಸುವ ಸುರಕ್ಷಿತ ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಯುಪಿಐಗಿಂತ ವಿಭಿನ್ನತೆ: ಯುಪಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೆ ಲಿಂಕ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಡಿಜಿಟಲ್ ರುಪಾಯಿಗೆ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ನಿಂದ ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ಗೆ ನೇರವಾಗಿ ವರ್ಗಾವಣೆ ಸಾಧ್ಯ.
ಕ್ಯೂಆರ್ ಕೋಡ್: ಈ ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ಗಳು ಯುಪಿಐ ಕ್ಯೂಆರ್ ಕೋಡ್‌ಗಳನ್ನು ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಮಾಡಿ ತಕ್ಷಣ ಪಾವತಿ ಮಾಡಬಹುದು.
ಗ್ರಾಮೀಣ ಲಾಭ: ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಯುಪಿಐಗೆ ಎದುರಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಇದು ಪರಿಹಾರವಾಗಲಿದೆ.
ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ರುಪಾಯಿಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು:
ಗ್ರಾಮೀಣ ಕ್ರಾಂತಿ: ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಇಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚ: ಯುಪಿಐಗಿಂತ ಅಗ್ಗದ ಮತ್ತು ವೇಗವಾದ ವರ್ಗಾವಣೆ.
ಸರ್ಕಾರಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ: ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳು, ಗ್ರಾಮೀಣ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ನಿಗದಿತ ಬಳಕೆ ಸಾಧ್ಯ.
ಸುರಕ್ಷತೆ: ಆರ್‌ಬಿಐ ಒದಗಿಸಿದ ಸುರಕ್ಷಿತ ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ಗಳಿಂದ ವಂಚನೆಯ ಅಪಾಯ ಕಡಿಮೆ.
