ಗುಜರಾತ್‌ನ ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ನಿಂದ ಲಂಡನ್‌ಗೆ ತೆರಳುತ್ತಿದ್ದ ಏರ್ ಇಂಡಿಯಾ ವಿಮಾನ AI-171 ಟೇಕ್ ಆಫ್ ಆದ ಕೆಲವೇ ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಪತನಗೊಂಡು ಭಾರತದ ವಾಯುಯಾನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಕರಾಳ ದುರಂತವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. 242 ಜನರ ಸಾವು ಈ ಘಟನೆಯ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ಕೆಲವು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಪೈಲಟ್ ದೋಷ, ಕಳಪೆ ಗೋಚರತೆ, ಹಳೆಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ಮತ್ತು ವಾಯು ಸಂಚಾರ ಸಂನಾದ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಹಲವು ಘೋರ ವಿಮಾನ ಅಪಘಾತಗಳು ಸಂಭವಿಸಿವೆ. ಚರ್ಖಿ ದಾದ್ರಿಯ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಘೋರ ವಾಯು ಡಿಕ್ಕಿಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಮಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಕೋಝಿಕೋಡ್‌ನ ರನ್‌ವೇ ದುರಂತಗಳವರೆಗೆ, ಈ ಘಟನೆಗಳು ದುಃಖದ ಜಾಡು ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿವೆ. ಭಾರತದ ವಾಯುಯಾನ ಇತಿಹಾಸದ ಕೆಲವು ಘೋರ ದುರಂತಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.
1. ಚರ್ಖಿ ದಾದ್ರಿ ವಾಯು ಡಿಕ್ಕಿ (ನವೆಂಬರ್ 12, 1996)
ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಘೋರ ವಿಮಾನ ದುರಂತವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ, ಹರಿಯಾಣದ ಚರ್ಖಿ ದಾದ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯನ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್ ಫ್ಲೈಟ್ 763 (ಬೋಯಿಂಗ್ 747) ಮತ್ತು ಖಜಕಿಸ್ತಾನ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್ ಫ್ಲೈಟ್ 1907 (ಇಲ್ಯುಶಿನ್ ಇಲ್-76) ಡಿಕ್ಕಿಯಾದವು. ವಾಯು ಸಂಚಾರ ಸಂನಾದ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಖಜಕ್ ವಿಮಾನವು ನಿಗದಿತ ಎತ್ತರಕ್ಕಿಂತ ಕೆಳಗಿಳಿಯಿತು ಎಂಬುದು ಈ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ಎರಡೂ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿದ್ದ 349 ಜನರೆಲ್ಲರೂ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ರಾಫಿಕ್ ಕೊಲಿಷನ್ ಅವಾಯ್ಡೆನ್ಸ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ (TCAS) ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.
2. ಕೋಝಿಕೋಡ್ ವಿಮಾನ ದುರಂತ (ಆಗಸ್ಟ್ 7, 2020)
ಕೊವಿಡ್-19 ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಏರ್ ಇಂಡಿಯಾ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಫ್ಲೈಟ್ 1344 ದುಬೈನಿಂದ ಕೇರಳದ ಕ್ಯಾಲಿಕಟ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವಾಗ ತೇವವಾದ ರನ್‌ವೇಯಿಂದ ಜಾರಿ ಕಣಿವೆಗೆ ಬಿದ್ದು ಎರಡು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ಮುರಿದಿತು. ವಂದೇ ಭಾರತ್ ರಿಪೇಟ್ರಿಯೇಶನ್ ಮಿಷನ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದ ಈ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ 190 ಜನರ ಪೈಕಿ 21 ಜನರು, ಇಬ್ಬರು ಪೈಲಟ್‌ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು.
3. ಮಂಗಳೂರು ವಿಮಾನ ದುರಂತ (ಮೇ 22, 2010)
ಏರ್ ಇಂಡಿಯಾ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಫ್ಲೈಟ್ 812 ದುಬೈನಿಂದ ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಂಗಳೂರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವಾಗ ರನ್‌ವೇಯಿಂದ ಜಾರಿ ಕಂದಕಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದು ಬೆಂಕಿಗೆ ಆಹುತಿಯಾಯಿತು. ಬೋಯಿಂಗ್ 737-800 ವಿಮಾನದ ಈ ದುರಂತದಲ್ಲಿ 158 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ಭಾರತದ ಟೇಬಲ್‌ಟಾಪ್ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಕುರಿತು ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ಚರ್ಚೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು.
4. ಪಾಟ್ನಾ ವಿಮಾನ ದುರಂತ (ಜುಲೈ 17, 2000)
ಅಲೈಯನ್ಸ್ ಏರ್ ಫ್ಲೈಟ್ 7412ನ ಬೋಯಿಂಗ್ 737-200 ಪಾಟ್ನಾದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವಾಗ ಕಡಿಮೆ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಜನನಿಬಿಡ ರೆಸಿಡೆನ್ಷಿಯಲ್ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪತನಗೊಂಡಿತು. ಈ ದುರಂತದಲ್ಲಿ 60 ಜನರು, ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಐವರು ಸೇರಿದಂತೆ, ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ಸಣ್ಣ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಇಳಿಯುವ ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್‌ಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿಸಲಾಯಿತು.
5. ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಮಾನ ದುರಂತ (ಫೆಬ್ರವರಿ 14, 1990)
ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್ ಫ್ಲೈಟ್ 605ನ ಏರ್‌ಬಸ್ A320 ಬೆಂಗಳೂರಿನ HAL ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವಾಗ ಅಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಕೆಳಗಿಳಿದು ರನ್‌ವೇಗಿಂತ ಮೊದಲೇ ಗಾಲ್ಫ್ ಕೋರ್ಸ್‌ಗೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿತು. ಈ ದುರಂತದಲ್ಲಿ 146 ಜನರ ಪೈಕಿ 92 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಪೈಲಟ್ ದೋಷ ಮತ್ತು A320 ಡಿಜಿಟಲ್ ಕಾಕ್‌ಪಿಟ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಅಪರಿಚಿತತೆ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆಂದು ತನಿಖೆ ತಿಳಿಸಿತು.
6. ಅಹಮದಾಬಾದ್ ವಿಮಾನ ದುರಂತ (ಅಕ್ಟೋಬರ್ 19, 1988)
ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್ ಫ್ಲೈಟ್ 113 ಮುಂಬೈನಿಂದ ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ಗೆ ಇಳಿಯುವಾಗ ಕಳಪೆ ಗೋಚರತೆಯಿಂದಾಗಿ ರನ್‌ವೇಗಿಂತ ಮೊದಲೇ ಮರಗಳಿಗೆ ಡಿಕ್ಕಿಯಾಗಿ ಪತನಗೊಂಡಿತು. 135 ಜನರ ಪೈಕಿ 133 ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಪೈಲಟ್ ದೋಷ, ಅಪೂರ್ಣ ಹವಾಮಾನ ಮಾಹಿತಿ, ಮತ್ತು ವಾಯು ಸಂಚಾರ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಕೊರತೆ ಈ ದುರಂತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
7. ಏರ್ ಇಂಡಿಯಾ ಫ್ಲೈಟ್ 855 (ಜನವರಿ 1, 1978)
ಏರ್ ಇಂಡಿಯಾ ಫ್ಲೈಟ್ 855 ಮುಂಬೈನಿಂದ ದುಬೈಗೆ ಟೇಕ್ ಆಫ್ ಆದ ಕೇವಲ 101 ಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಅರೇಬಿಯನ್ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿತು. ಅಟಿಟ್ಯೂಡ್ ಡೈರೆಕ್ಟರ್ ಇಂಡಿಕೇಟರ್‌ನ ಕಿಡಿಗೇಡಿತನದಿಂದಾಗಿ ಕ್ಯಾಪ್ಟನ್‌ಗೆ ರಾತ್ರಿಯ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನಿಕ ದಿಗ್ಭ್ರಮೆ ಉಂಟಾಯಿತು. ವಿಮಾನದಲ್ಲಿದ್ದ 213 ಜನರೆಲ್ಲರೂ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು.
8. ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್ ಫ್ಲೈಟ್ 440 (ಮೇ 31, 1973)
ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್ ಫ್ಲೈಟ್ 440 ದೆಹಲಿಯ ಪಾಲಮ್ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವಾಗ ಕೆಟ್ಟ ಹವಾಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೈ-ಟೆನ್ಷನ್ ವಿದ್ಯುತ್ ತಂತಿಗಳಿಗೆ ಡಿಕ್ಕಿಯಾಗಿ ಪತನಗೊಂಡಿತು. 65 ಜನರ ಪೈಕಿ 48 ಜನರು, ಹಿರಿಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮೋಹನ್ ಕುಮಾರಮಂಗಲಂ ಸೇರಿದಂತೆ, ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ಭಾರತದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿತ ಹವಾಮಾನ ರೇಡಾರ್‌ನ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಲಾಯಿತು.
9. ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಏರ್ ಇಂಡಿಯಾ ದುರಂತ (2025)
ಜೂನ್ 12, 2025 ರಂದು, ಏರ್ ಇಂಡಿಯಾ ಫ್ಲೈಟ್ AI-171 ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ನ ಸರದಾರ್ ವಲ್ಲಭಭಾಯಿ ಪಟೇಲ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಲಂಡನ್‌ಗೆ ಟೇಕ್ ಆಫ್ ಆದ ಕೇವಲ ಐದು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಘನಿನಗರದಲ್ಲಿ ಪತನಗೊಂಡಿತು. ತಾಂತ್ರಿಕ ದೋಷದಿಂದಾಗಿ ವಿಮಾನವು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದ ಗೋಡೆಗೆ ಡಿಕ್ಕಿಯಾಗಿ 242 ಜನರ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಗುಜರಾತ್ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ವಿಜಯ್ ರೂಪಾನಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲರೂ ದುರ್ಮರಣ ಹೊಂದಿದರು. ವಿಮಾನ ಅಪಘಾತ ತನಿಖಾ ಬ್ಯೂರೋ (AAIB) ಈ ಘಟನೆಯ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದೆ.
ಈ ದುರಂತಗಳು ಭಾರತದ ವಾಯುಯಾನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಕರಾಳ ಗುರುತು ಬಿಟ್ಟಿವೆ. ಪೈಲಟ್ ದೋಷ, ತಾಂತ್ರಿಕ ಕೊರತೆಗಳು, ಕೆಟ್ಟ ಹವಾಮಾನ, ಮತ್ತು ವಾಯು ಸಂಚಾರ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಕೊರತೆ ಈ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಈ ದುರಂತಗಳಿಂದ ಕಲಿತ ಪಾಠಗಳು ವಾಯುಯಾನ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತವೆ. ಅಹಮದಾಬಾದ್‌ನ 2025ರ ದುರಂತವು ಈ ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸುವ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಒಡ್ಡಿದೆ.
