ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಅವರು 2025-26ನೇ ಸಾಲಿನ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಾರ್ಚ್ 7ರಂದು ಮಂಡಿಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಅವರ 16ನೇ ಬಜೆಟ್ ಆಗಿರುವುದರೊಂದಿಗೆ, ರಾಜ್ಯದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 4 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ಗಾತ್ರದ ಬಜೆಟ್ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್‌ನಿಂದ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ “ಖಾಲಿ ಚೊಂಬು” ಸಿಕ್ಕಿದೆ ಎಂದು ಈಗಾಗಲೇ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸರ್ಕಾರ ಆಕ್ರೋಶ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದು, ಸ್ಥಳೀಯ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯ ನೀಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಅವರ ಬಜೆಟ್ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಬಹುದೇ ಎಂಬ ಆಶಾವಾದ ಮೂಡಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಬಜೆಟ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳು ಇಂತಿವೆ:
ಬಜೆಟ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳು
1: ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ನೀರಾವರಿ
- ರೈತರಿಗೆ MSP (ಕನಿಷ್ಠ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆ) ಖಾತರಿ, ಭದ್ರಾ ಮೇಲ್ದಂಡೆ ಯೋಜನೆ, ಮೇಕೆದಾಟು ಮತ್ತು ಕಳಸಾ-ಬಂಡೂರಿ ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣಕಾಸು ಸಿಗಬೇಕಿದೆ.
- ಮೈಕ್ರೋ ಫೈನಾನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ರೈತರ ಮೇಲಿನ ಸಾಲದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ.
2: ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳು
- ಗ್ಯಾರಂಟಿ ಯೋಜನೆಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆ: ಗೃಹ ಲಕ್ಷ್ಮಿ, ಯುವನಿಧಿ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರಸಕ್ತ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿಧಿ
- ಪಿಂಚಣಿ ಮತ್ತು ವೇತನ: ಆಶಾ ಮತ್ತು ಅಂಗನವಾಡಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಗೌರವ ಧನ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಪಿಂಚಣಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಶೇ. 25ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪ
3: ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
- ಬೆಂಗಳೂರು ಸಬ್‌ಅರ್ಬನ್ ರೈಲು ಮತ್ತು ಮೆಟ್ರೋ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ 10,000 ಕೋಟಿ ರೂ. ಹಂಚಿಕೆ
- ಪ್ರವಾಹ ನಿಯಂತ್ರಣ: ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಮಲೆನಾಡು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಚಂಡಮಾರುತದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಹಾನಿ ನಿವಾರಣೆಗೆ 5,000 ಕೋಟಿ ರೂ. .
4: ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ
- ಆಯುಷ್ಮಾನ್ ಭಾರತ್ ಯೋಜನೆ: 1.14 ಕೋಟಿ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ಫಲಾನುಭವಿಗಳಾಗಿ ಸೇರಿಸಲು ಕೇಂದ್ರದೊಂದಿಗೆ ಸಹಕಾರ.
- ಸರ್ಕಾರಿ ಶಾಲೆಗಳ ನವೀಕರಣ: ಡಿಜಿಟಲ್ ಕ್ಲಾಸ್‌ ರೂಂಗಳು ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳಿಗೆ 2,000 ಕೋಟಿ ರೂ.
5: ಹಣಕಾಸು ಸುಧಾರಣೆ
- ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹ: GST ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ ಮಿತಿ 2,500 ರೂ.ನಿಂದ 5,000 ರೂ.ಗೆ ಏರಿಕೆ
- ಕೇಂದ್ರದ ನಿಧಿ ಬಾಕಿ: 15ನೇ ಹಣಕಾಸು ಆಯೋಗ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದ 5,495 ಕೋಟಿ ರೂ. ವಿಶೇಷ ಅನುದಾನವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಒತ್ತಾಯ
ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶ
- ಕೇಂದ್ರದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ: 2025ರ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಯಾವುದೇ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸದಿದ್ದರೂ, ರಾಜ್ಯವು ಸ್ವಂತ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.
- ಸಾಲದ ಹೊರೆ: ರಾಜ್ಯದ ಸಾಲವು 3.7 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ದಾಟಿದೆ. ಹೊಸ ಯೋಜನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಹಣಕಾಸು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದು ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲು.
- ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಭಾವ: ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯ ನೀಡಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪಗಳಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆ ಎದುರಾಗಿದೆ ಎಂದು ಆಕ್ರೋಶ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.
ರಾಜ್ಯದ ಆದ್ಯತೆಗಳು
- ತೆರಿಗೆ ರಿಯಾಯ್ತಿ: ಕೃಷಿ, ಸಣ್ಣ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಮತ್ತು ಟೆಕ್ ಸ್ಟಾರ್ಟ್‌ಅಪ್‌ಗಳಿಗೆ ತೆರಿಗೆ ರಿಯಾಯಿತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಆರ್ಥಿಕ ಚೇತರಿಕೆ ನೀಡಬೇಕಿದೆ.
- ಹಸಿರು ಶಕ್ತಿ: ಸೌರ ಮತ್ತು ಪವನ ಶಕ್ತಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ 3,000 ಕೋಟಿ ರೂ. ಹೂಡಿಕೆ ಸಾಧ್ಯತೆ
- ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ: ಹಿಂದುಳಿದ ಹೈದರಾಬಾದ್-ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಮಲೆನಾಡು ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ನಿಧಿ.
ಆರ್ಥಿಕ ತಜ್ಞರು ಏನಂತಾರೆ?
ಆರ್ಥಿಕ ತಜ್ಞರು ಬಜೆಟ್ ಗಾತ್ರದ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರೂ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಾಲದ ಹೊರೆ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದೆಂದು ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜ್ಯದ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹವು 1.9 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ರೂ. ಮುಟ್ಟಿದೆ ಎಂಬುದು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಸೂಚನೆ.
ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ 2025ರ ಕರ್ನಾಟಕ ಬಜೆಟ್ ರಾಜ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ದಿಶೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮೈಲಿಗಲ್ಲಾಗಬೇಕಿದೆ. ಕೃಷಿ, ಕಲ್ಯಾಣ, ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರವು ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ತಲುಪುವ ಗುರಿಯಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದೆ. ಆದರೆ, ಕೇಂದ್ರದ ನಿಧಿ ಬಾಕಿ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹಗಳು ಇದರ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಸವಾಲಾಗಿವೆ. ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಕರ್ನಾಟಕವು “ಮಾದರಿ ರಾಜ್ಯ”ದ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಿದೆ.