ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ 6 ಗಂಟೆಗೆ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಮತ್ತು ಡೀಸೆಲ್‌ನ ದರಗಳನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯೋದಯದ ಜೊತೆಗೆ ಬರುವ ಈ ದರ ಬದಲಾವಣೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ದಿನನಿತ್ಯದ ಖರ್ಚಿನ ಮೇಲೆ ನೇರವಾಗಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಕಚೇರಿಗೆ ಹೋಗುವ ಉದ್ಯೋಗಿ, ವಾಹನ ಚಾಲಕ, ಲಾರಿ ಮಾಲೀಕ, ತರಕಾರಿ-ಹಣ್ಣು ಮಾರಾಟಗಾರ ಎಲ್ಲರೂ ಈ ದರ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ.
ದೇಶದ ತೈಲ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕಂಪನಿಗಳಾದ ಇಂಡಿಯನ್ ಆಯಿಲ್, ಭಾರತ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ, ಹೆಚ್‌ಪಿ ಪ್ರತಿ ಬೆಳಗ್ಗೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತೈಲ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಡಾಲರ್-ರೂಪಾಯಿ ವಿನಿಮಯ ದರ ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಇಂಧನದ ಹೊಸ ದರಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪಾರದರ್ಶಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಗ್ರಾಹಕರು ನಿಖರ ಹಾಗೂ ನವೀಕೃತ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಇಂದು ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಮತ್ತು ಡೀಸೆಲ್ ದರಗಳು
-
ನವದೆಹಲಿ: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹94.72 | ಡೀಸೆಲ್ ₹87.62
-
ಮುಂಬೈ: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹104.21 | ಡೀಸೆಲ್ ₹92.15
-
ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹103.94 | ಡೀಸೆಲ್ ₹90.76
-
ಚೆನ್ನೈ: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹100.75 | ಡೀಸೆಲ್ ₹92.34
-
ಅಹಮದಾಬಾದ್: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹94.49 | ಡೀಸೆಲ್ ₹90.17
-
ಬೆಂಗಳೂರು: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹102.92 | ಡೀಸೆಲ್ ₹89.02
-
ಹೈದರಾಬಾದ್: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹107.46 | ಡೀಸೆಲ್ ₹95.70
-
ಜೈಪುರ: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹104.72 | ಡೀಸೆಲ್ ₹90.21
-
ಲಕ್ನೋ: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹94.69 | ಡೀಸೆಲ್ ₹87.80
-
ಪುಣೆ: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹104.04 | ಡೀಸೆಲ್ ₹90.57
-
ಚಂಡೀಗಢ: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹94.30 | ಡೀಸೆಲ್ ₹82.45
-
ಇಂದೋರ್: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹106.48 | ಡೀಸೆಲ್ ₹91.88
-
ಪಾಟ್ನಾ: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹105.58 | ಡೀಸೆಲ್ ₹93.80
-
ಸೂರತ್: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹95.00 | ಡೀಸೆಲ್ ₹89.00
-
ನಾಸಿಕ್: ಪೆಟ್ರೋಲ್ ₹95.50 | ಡೀಸೆಲ್ ₹89.50
ಪ್ರತೀ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ರಚನೆ ಬದಲಾಗಿರುವುದರಿಂದ ದರಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಳೆದ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಬೆಲೆಗಳು ಏಕೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿವೆ?
ಮೇ 2022ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ರಾಜ್ಯಗಳು ಪೆಟ್ರೋಲ್-ಡೀಸೆಲ್ ಮೇಲಿನ ಎಕ್ಸೈಸ್ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಟ್ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿದವು. ಈ ಕ್ರಮದ ಬಳಿಕ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಂಧನ ದರಗಳು ಬಹುತೇಕ ಸ್ಥಿರವಾಗಿವೆ.
ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲದ ಬೆಲೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಏರಿಳಿತ ಕಂಡರೂ, ಭಾರತೀಯ ಗ್ರಾಹಕರು ಅದರ ತೀವ್ರ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಸರ್ಕಾರದ ತೆರಿಗೆ ನೀತಿ, ವಿನಿಮಯದ ಸ್ಥಿರತೆ ಹಾಗೂ ರಿಫೈನರಿ ಕಂಪನಿಗಳ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಗಳು ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿ ಇಡುವಲ್ಲೂ ಕಾರಣಕಾರಿಯಾಗಿವೆ.
ಇಂಧನದ ಬೆಲೆ ನಿರ್ಧಾರದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳು
1. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ಬೆಲೆ
ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಮತ್ತು ಡೀಸೆಲ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮೂಲವೇ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ. ಜಾಗತಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ತೈಲದ ಬೆಲೆ ಏರಿದರೆ ದೇಶೀಯ ದರಗಳ ಮೇಲೂ ನೇರ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ.
2. ರೂಪಾಯಿ–ಡಾಲರ್ ವಿನಿಮಯ ದರ
ಭಾರತ ತನ್ನ ತೈಲ ಅವಶ್ಯಕತೆಯ 80% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವನ್ನು ಡಾಲರ್‌ನಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸುವುದರಿಂದ ರೂಪಾಯಿ ದುರ್ಬಲವಾದಾಗ ಆಮದು ವೆಚ್ಚವೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ.
3. ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ತೆರಿಗೆಗಳು
ಪೆಟ್ರೋಲ್-ಡೀಸೆಲ್ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರದ ಎಕ್ಸೈಸ್ ಶುಲ್ಕ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯದ ವ್ಯಾಟ್ ಸೇರಿ ಮಹತ್ತರವಾದ ಭಾಗ ತೆರಿಗೆಗಳೇ ಆಗಿರುತ್ತವೆ. ಈ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ರಾಜ್ಯದಿಂದ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ದರಬದಲಾವಣೆಗೆ ಕಾರಣ.
4. ಸಂಸ್ಕರಣಾ ವೆಚ್ಚ
ರಿಫೈನರಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ತರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗುವ ವೆಚ್ಚಗಳು ಕೂಡ ಅಂತಿಮ ಚಿಲ್ಲರೆ ದರವನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿಸುತ್ತವೆ.